MAGONJWA YANAYOTOKANA NA MIENENDO YA MAISHA

Kusikiliza na Kuzungumza

Ufahamu wa Kusikiliza

Kufika mwisho wa funzo mwanafunzi aweze:
Mwisho wa funzo,
Kueleza habari katika matini ya kusikiliza.
Kukadiria maana ya msamiati mahususi na vifungu katika matini ya kusikiliza.
Kuchanganua mitazamo na maoni katika matini ya kusikiliza.
Kufurahia kusikiliza matini za kusikiliza ili kupata habari mahususi.

Mwanafunzi aelekezwe:
Kujibu maswali kuhusu masikio na mdomo.
Kutazama picha na kueleza kinachoonyesha mgonjwa amemsikiliza daktari kwa makini.
Kueleza mtazamo wa daktari kuhusu mgonjwa wake.
Kusikiliza habari atakayosomewa na mwalimu.
Kueleza habari aliyosikiliza kwa kutaja hoja muhimu.

Je, unazingatia nini ili kufanikisha ufahamu wa kusikiliza?

KLB Top Scholar Kiswahili Gredi ya 9 uk. 129
Picha ya daktari na mgonjwa
Habari itakayosomwa na mwalimu
Vifaa vya kidijitali

Kueleza habari iliyosikilizwa Kutaja hoja muhimu kutoka kwenye habari Kukadiria maana ya msamiati mahususi

Kusoma

Kusoma kwa Ufasaha

Kufika mwisho wa funzo mwanafunzi aweze:
Mwisho wa funzo,
Kusoma kifungu kwa kuzingatia matamshi bora.
Kusoma kifungu kwa kasi ifaayo.
Kusoma kifungu kwa kutumia sauti ipasavyo.
Kujenga mazoea ya kusoma vifungu kwa kuzingatia vipengele vya usomaji.

Mwanafunzi aelekezwe:
Kusikiliza na kumtazama mwalimu akisoma kifungu au kusikiliza kifungu kilichorekodiwa.
Kueleza vipengele vya usomaji bora alivyogundua katika usomaji aliosikiliza.
Kusoma kifungu kinachofuata akizingatia matamshi bora.

Je, unapaswa kuzingatia nini unaposoma kwa ufasaha?

KLB Top Scholar Kiswahili Gredi ya 9 uk. 131
Kifungu cha kusoma kuhusu magonjwa yanayotokana na mienendo ya maisha
Vifaa vya kidijitali
Rekodi za sauti za usomaji

Kutamka maneno kwa usahihi Kusoma kwa kasi ifaayo Kusoma kwa sauti inayosikika Kuambatanisha ishara za mwili

Sarufi

Aina za Sentensi - Sentensi Tata

Kufika mwisho wa funzo mwanafunzi aweze:
Mwisho wa funzo,
Kueleza maana ya sentensi tata.
Kutambua sentensi tata katika matini.
Kuchambua maana mbalimbali ya sentensi tata.
Kujenga ujuzi wa kuchanganua maana mbalimbali katika sentensi tata.

Mwanafunzi aelekezwe:
Kutumia kamusi kuangalia maana ya maneno 'sentensi' na 'tata'.
Kueleza maana ya sentensi tata.
Kutambua na kunakili sentensi tata kutoka kwenye orodha iliyotolewa kama "Nilimwandikia baba ujumbe", "Gatwiri ameanua nguo zake" n.k.

Je, nini kinafanya sentensi kuwa tata?

KLB Top Scholar Kiswahili Gredi ya 9 uk. 137
Kamusi
Orodha ya sentensi
Mtandao salama
Vifaa vya kidijitali

Kueleza maana ya sentensi tata Kutambua sentensi tata Kutofautisha sentensi tata na aina nyingine za sentensi

Sarufi

Aina za Sentensi - Sentensi Tata

Kufika mwisho wa funzo mwanafunzi aweze:
Mwisho wa funzo,
Kutambua sentensi tata katika matini.
Kuchambua maana mbalimbali ya sentensi tata.
Kujenga ujuzi wa kuchanganua maana mbalimbali katika sentensi tata ili kufasiri habari kikamilifu.

Mwanafunzi aelekezwe:
Kuchambua maana mbili za kila sentensi zilizoandikwa kwenye matini.
Kutunga sentensi tata tano na kuziwasilisha katika kikundi ili wenzake watoe maana zake.
Kujadili sababu zinazosababisha utata katika sentensi.

Je, sentensi tata huchangia vipi katika mawasiliano?

KLB Top Scholar Kiswahili Gredi ya 9 uk. 138
Orodha ya sentensi tata
Chati ya sababu za utata katika sentensi
Vifaa vya kidijitali

Kutambua sababu za utata katika sentensi Kuchambua maana mbalimbali za sentensi tata Kutunga sentensi tata Kufasiri sentensi tata ipasavyo

Kuandika
Kusikiliza na Kuzungumza

Hotuba ya Kushawishi
Ufahamu wa Kusikiliza

Kufika mwisho wa funzo mwanafunzi aweze:
Mwisho wa funzo,
Kueleza maana ya hotuba ya kushawishi.
Kujadili vipengele vya kuzingatia katika uandishi wa hotuba ya kushawishi.
Kuandika hotuba ya kushawishi akizingatia vipengele vifaavyo.
Kuchangamkia kuandika ipasavyo hotuba ya kushawishi.

Mwanafunzi aelekezwe:
Kutumia kamusi au mtandao salama kutafuta maana ya hotuba na kushawishi.
Kueleza maana ya hotuba ya kushawishi.
Kutazama picha na kueleza anafikiri picha inahusu nini.
Kusoma hotuba ya kushawishi iliyotolewa kwenye kitabu.

Je, hotuba ya kushawishi ni nini?

KLB Top Scholar Kiswahili Gredi ya 9 uk. 134
Picha
Kielelezo cha hotuba ya kushawishi
Kamusi
Mtandao salama
KLB Top Scholar Kiswahili Gredi ya 9 uk. 130
Orodha ya msamiati mahususi
Chati kuhusu magonjwa yanayotokana na mienendo ya maisha
Vifaa vya kidijitali

Kueleza maana ya hotuba ya kushawishi Kutofautisha hotuba ya kushawishi na aina nyingine za hotuba Kujadili vipengele vya hotuba ya kushawishi

Kusoma

Kusoma kwa Ufasaha

Kufika mwisho wa funzo mwanafunzi aweze:
Mwisho wa funzo,
Kusoma kifungu kwa kasi ifaayo.
Kusoma kifungu kwa kutumia sauti ipasavyo.
Kusoma kifungu kwa kuambatanisha ishara zifaazo.
Kujenga mazoea ya kusoma vifungu kwa kuzingatia vipengele vya usomaji.

Mwanafunzi aelekezwe:
Kusomea mwenzake kifungu "Magonjwa yanayotokana na mienendo ya maisha" akizingatia kasi ifaayo.
Kupima idadi ya maneno atakayosoma kwa usahihi kwa muda wa dakika moja.
Kusomea mwenzake kifungu akitumia sauti ipasavyo.
Kusomea mwenzake kifungu kwa kuambatanisha ishara zifaazo za uso na mikono.

Je, ni ishara zipi za mwili zinazofaa wakati wa kusoma?

KLB Top Scholar Kiswahili Gredi ya 9 uk. 132-133
Kifungu cha kusoma kuhusu magonjwa yanayotokana na mienendo ya maisha
Saa ya kidijitali
Orodha hakiki ya tathmini ya usomaji

Kusoma kwa kasi ifaayo Kusoma kwa sauti inayosikika vizuri Kuambatanisha ishara za mwili Kupima idadi ya maneno yanayosomwa kwa usahihi

Sarufi

Aina za Sentensi - Sentensi Tata

Kufika mwisho wa funzo mwanafunzi aweze:
Mwisho wa funzo,
Kutambua sababu zinazosababisha utata katika sentensi.
Kuchambua maana mbalimbali ya sentensi tata.
Kutunga sentensi tata.
Kujenga ujuzi wa kuchanganua maana mbalimbali katika sentensi tata ili kufasiri habari kikamilifu.

Mwanafunzi aelekezwe:
Kujadili sababu mbalimbali zinazosababisha utata katika sentensi kama kauli ya kutendea, vimilikishi, matumizi ya maneno yenye maana zaidi ya moja n.k.
Kutoa mifano ya sentensi tata kwa kila sababu iliyojadiliwa.
Kubainisha maana mbalimbali za sentensi tata alizozitunga.

Je, ni njia zipi zinaweza kutumika kupunguza utata katika sentensi?

KLB Top Scholar Kiswahili Gredi ya 9 uk. 139
Mifano ya sentensi tata
Orodha ya sababu za utata katika sentensi
Vifaa vya kidijitali

Kutambua sababu zinazosababisha utata katika sentensi Kutoa mifano ya sentensi tata kwa kila sababu Kuchambua maana mbalimbali za sentensi tata

Kuandika

Hotuba ya Kushawishi

Kufika mwisho wa funzo mwanafunzi aweze:
Mwisho wa funzo,
Kujadili vipengele vya kuzingatia katika uandishi wa hotuba ya kushawishi.
Kuandika hotuba ya kushawishi akizingatia vipengele vifaavyo.
Kuchangamkia kuandika ipasavyo hotuba ya kushawishi.

Mwanafunzi aelekezwe:
Kujadili vipengele vya kuzingatia katika uandishi wa hotuba ya kushawishi akizingatia ujumbe unaowasilishwa, lugha iliyotumiwa, na muundo wa hotuba.
Kuandika vidokezo vya hotuba ya kushawishi atakayoandika.
Kuandika hotuba ya kushawishi wanafunzi dhidi ya tabia ya ulaji keki, biskuti na peremende kwa wingi.

Je, ni vipengele vipi muhimu vya kuzingatia katika kuandika hotuba ya kushawishi?

KLB Top Scholar Kiswahili Gredi ya 9 uk. 135-136
Kielelezo cha hotuba ya kushawishi
Orodha ya vipengele vya hotuba ya kushawishi
Vifaa vya kidijitali

Kutambua vipengele vya hotuba ya kushawishi Kuandika vidokezo vya hotuba ya kushawishi Kuandika hotuba ya kushawishi Kuchambua muundo wa hotuba ya kushawishi

MSHIKAMANO WA KIJAMII

Kusikiliza na Kuzungumza

Mazungumzo - Mawaidha

Kufika mwisho wa funzo mwanafunzi aweze:
Mwisho wa funzo,
Kueleza maana ya mawaidha.
Kueleza mambo yanayosimuliwa katika mawaidha.
Kutambua washiriki katika mawaidha.
Kuchambua sifa za washiriki katika mawaidha.

Mwanafunzi aelekezwe:
Kutazama picha na kueleza kinachoendelea.
Kusikiliza wenzake wakisoma kifungu cha mawaidha ya Babu kwa mjukuu wake.
Kueleza maana ya mawaidha kwa kutumia kamusi.
Kusikiliza mwalimu akisoma kifungu kingine cha mawaidha au kifungu kikisomwa kwenye kifaa cha kidijitali.

Je, unajua mawaidha ni nini?

KLB Top Scholar Kiswahili Gredi ya 9 uk. 140
Picha
Kifaa cha kidijitali
Kamusi

Kueleza maana ya mawaidha Kutambua washiriki katika mawaidha Kueleza mambo yanayosimuliwa katika mawaidha

Kusikiliza na Kuzungumza

Mazungumzo - Mawaidha

Kufika mwisho wa funzo mwanafunzi aweze:
Mwisho wa funzo,
Kujadili ujumbe wa mawaidha.
Kueleza sifa za mawaidha ya kifasihi.
Kuchambua vipengele vya uwasilishaji wa mawaidha.
Kuchangamkia kutambua washiriki katika mawaidha.

Mwanafunzi aelekezwe:
Kujadili ujumbe wa mawaidha waliyosikiliza.
Kujadili sifa za mawaidha ya kifasihi akizingatia: a) kuwasilishwa mbele ya watu, b) umri wa watu wanaotoa mawaidha, c) lugha inayotumika, d) maudhui yanayolengwa.
Kutambua vipengele vya uwasilishaji wa mawaidha aliyoyasikiliza.

Je, ni vipengele vipi vya kuzingatia katika uwasilishaji wa mawaidha?

KLB Top Scholar Kiswahili Gredi ya 9 uk. 142-143
Chati ya vipengele vya mawaidha
Kifaa cha kidijitali

Kueleza sifa za mawaidha ya kifasihi Kutambua vipengele vya uwasilishaji wa mawaidha Kujadili vipengele vya uwasilishaji wa mawaidha

Kusoma

Kusoma kwa Kina - Ushairi

Kufika mwisho wa funzo mwanafunzi aweze:
Mwisho wa funzo,
Kueleza mbinu za lugha katika fasihi.
Kutambua mbinu za lugha zinazotumika katika shairi.
Kuchambua matumizi ya lugha katika mashairi.
Kufurahia kusoma mashairi kwa kuzingatia mbinu za lugha.

Mwanafunzi aelekezwe:
Kujadili na wenzake mbinu za lugha katika tanzu za fasihi alizosoma awali.
Kusoma shairi lenye ubeti kuhusu "Mbiu leo imelia, nani asiyesikia?".
Kutambua mbinu za lugha zilizotumika katika shairi alilosoma.

Je, matumizi ya lugha katika shairi yana umuhimu gani kwa msomaji?

KLB Top Scholar Kiswahili Gredi ya 9 uk. 145
Shairi la kusoma
Diwani ya mashairi
Chati ya mbinu za lugha

Kutaja mbinu za lugha katika fasihi Kutambua mbinu za lugha katika shairi Kuchambua matumizi ya lugha katika mashairi

Sarufi

Ukanushaji - Hali ya Masharti -nge-

Kufika mwisho wa funzo mwanafunzi aweze:
Mwisho wa funzo,
Kutambua ukanushaji wa hali ya masharti ya -nge- katika matini.
Kutumia hali ya ukanushaji wa hali ya masharti ya -nge- ipasavyo katika matini.
Kuchangamkia matumizi sahihi ya ukanushaji wa hali ya masharti ya -nge- katika maisha ya kila siku.

Mwanafunzi aelekezwe:
Kusoma sentensi zilizotolewa na kuzingatia ukanushaji wa hali ya masharti -nge-.
Kutambua sentensi zilizo katika hali ya ukanushaji kwa kuziandika daftarini.
Kutumia hali ya ukanushaji wa hali ya masharti ya -nge- katika sentensi zilizotolewa.
Kutunga sentensi zinazoonyesha ukanushaji wa hali ya masharti ya -nge-.

Je, ukanushaji wa hali ya masharti ya -nge- unatumikaje katika sentensi?

KLB Top Scholar Kiswahili Gredi ya 9 uk. 149
Vifaa vya kidijitali
Mifano ya sentensi za hali ya masharti ya -nge-
Chati

Kutambua sentensi zilizo katika hali ya ukanushaji Kukanisha sentensi za hali ya masharti ya -nge- Kutunga sentensi zenye ukanushaji wa hali ya masharti ya -nge-

Sarufi

Ukanushaji - Hali ya Masharti -ngali-

Kufika mwisho wa funzo mwanafunzi aweze:
Mwisho wa funzo,
Kutambua ukanushaji wa hali ya masharti ya -ngali- katika matini.
Kutumia hali ya ukanushaji wa hali ya masharti ya -ngali- ipasavyo katika matini.
Kuchangamkia matumizi sahihi ya ukanushaji wa hali ya masharti ya -ngali- katika maisha ya kila siku.

Mwanafunzi aelekezwe:
Kusoma sentensi zilizotolewa na kuzingatia ukanushaji wa hali ya masharti -ngali-.
Kutambua sentensi zilizo katika hali ya ukanushaji kwa kuziandika daftarini.
Kufanya mazoezi ya kukanisha sentensi zilizotolewa.
Kutunga sentensi zinazoonyesha ukanushaji wa hali ya masharti ya -ngali-.

Je, ni vipi ukanushaji wa hali ya masharti ya -ngali- hutofautiana na -nge-?

KLB Top Scholar Kiswahili Gredi ya 9 uk. 150
Vifaa vya kidijitali
Mifano ya sentensi za hali ya masharti ya -ngali-
Chati

Kutambua sentensi zilizo katika hali ya ukanushaji Kukanisha sentensi za hali ya masharti ya -ngali- Kutunga sentensi zenye ukanushaji wa hali ya masharti ya -ngali-

Kuandika

Insha za Kubuni - Maelezo

Kufika mwisho wa funzo mwanafunzi aweze:
Mwisho wa funzo,
Kueleza maana ya insha ya maelezo kuhusu hali.
Kutambua vipengele vya insha ya maelezo kuhusu hali.
Kuandika insha ya maelezo kuhusu hali kwa kuzingatia vipengele vyake.
Kufurahia kutunga insha za maelezo kuhusu hali.

Mwanafunzi aelekezwe:
Kutafuta maana ya neno "hali" kwa kutumia kamusi au mtandao salama.
Kutaja mifano ya hali mbalimbali.
Kueleza maana ya insha ya maelezo kuhusu hali.
Kusoma kielelezo cha insha ya maelezo "Uongozi shuleni".

Je, insha ya maelezo kuhusu hali ni nini?

KLB Top Scholar Kiswahili Gredi ya 9 uk. 147
Kamusi
Kielelezo cha insha ya maelezo
Vifaa vya kidijitali

Kueleza maana ya insha ya maelezo kuhusu hali Kutambua vipengele vya insha ya maelezo Kusoma na kujadili insha ya maelezo

Kusikiliza na Kuzungumza

Mazungumzo - Mawaidha

Kufika mwisho wa funzo mwanafunzi aweze:
Mwisho wa funzo,
Kuchambua washiriki katika mawaidha.
Kueleza sifa za washiriki katika mawaidha.
Kutoa mawaidha kwa kutumia vipengele vifaavyo.
Kufurahia kutoa mawaidha katika mazingira mbalimbali.

Mwanafunzi aelekezwe:
Kusikiliza tena mawaidha yaliyosomwa awali.
Kujadili na wenzake sifa za washiriki katika mawaidha.
Kuandaa mawaidha atakayowapa vijana wakati wa mkutano kuhusu kupoteza muda madukani.
Kuwasilisha mawaidha kwa wenzake darasani kwa kuzingatia vipengele vifaavyo.

Je, ni sifa zipi za washiriki zinapaswa kudhihirika katika mawaidha?

KLB Top Scholar Kiswahili Gredi ya 9 uk. 143-144
Vielelezo vya mawaidha
Vifaa vya kidijitali

Kuchambua sifa za washiriki katika mawaidha Kutoa mawaidha kwa kutumia vipengele vifaavyo Kuwasilisha mawaidha kwa wenzake

Kusoma
Sarufi

Kusoma kwa Kina - Ushairi
Ukanushaji - Hali ya Masharti -ki-

Kufika mwisho wa funzo mwanafunzi aweze:
Mwisho wa funzo,
Kuchanganua matumizi ya lugha katika mashairi.
Kutumia mbinu mbalimbali za lugha katika mashairi.
Kuchambua shairi kwa kuzingatia mbinu za lugha.
Kuchangamkia matumizi ya mbinu za lugha katika ushairi.

Mwanafunzi aelekezwe:
Kusoma tena shairi walilojifunza katika somo lililopita.
Kuchanganua matumizi ya lugha katika shairi hilo.
Kutunga shairi jepesi (lisilozidi beti tatu) kuhusu kudumisha umoja shuleni.
Kuwasilisha shairi aliotunga kwa wenzake ili watolee maoni.

Je, matumizi ya lugha katika shairi yana umuhimu gani kwa msomaji?

KLB Top Scholar Kiswahili Gredi ya 9 uk. 146
Diwani ya mashairi
Vifaa vya kidijitali
Jedwali la tathmini
KLB Top Scholar Kiswahili Gredi ya 9 uk. 151
Mifano ya sentensi za hali ya masharti ya -ki-
Chati

Kuchambua matumizi ya lugha katika shairi Kutunga shairi lenye mbinu za lugha Kuwasilisha shairi kwa wenzake

Kuandika

Insha za Kubuni - Maelezo

Kufika mwisho wa funzo mwanafunzi aweze:
Mwisho wa funzo,
Kutambua vipengele vya insha ya maelezo kuhusu hali.
Kuandika insha ya maelezo kuhusu hali akizingatia vipengele vyake.
Kusahihisha makosa katika insha ya maelezo.
Kufurahia kutunga insha za maelezo kuhusu hali.

Mwanafunzi aelekezwe:
Kutambua vipengele vya insha ya maelezo kutokana na insha aliyosoma.
Kuandika insha ya maelezo kuhusu hali yoyote inayohusiana na umoja wa kijamii akizingatia vipengele alivyojifunza.
Kumsomea mwenzake insha yake ili apewe maoni.
Kurekebisha insha yake kulingana na maoni aliyopata.

Je, ni mambo gani ya kuzingatia katika kuandika insha ya maelezo kuhusu hali?

KLB Top Scholar Kiswahili Gredi ya 9 uk. 148
Mifano ya insha ya maelezo
Vipengele vya insha ya maelezo
Vifaa vya kidijitali

Kuandika insha ya maelezo kuhusu hali Kusomea mwenzake insha iliyoandikwa Kurekebisha makosa katika insha

MATUMIZI YA KODI

Kusikiliza na Kuzungumza

Mawaidha

Kufika mwisho wa funzo mwanafunzi aweze:
Mwisho wa funzo,
Kutambua vipengele vya lugha vilivyotumika katika mawaidha.
Kujadili umuhimu wa vipengele vya lugha katika mawaidha.
Kujadili vipengele vya ishara za mwili katika mawaidha.
Kutoa mawaidha kwa kutumia vipengele vya lugha na ishara zifaazo.

Mwanafunzi aelekezwe:
Kusikiliza kwa makini mwalimu akitoa mawaidha.
Kutambua vipengele vya lugha vilivyotumika katika mawaidha.
Kujadili umuhimu wa vipengele vya lugha vilivyotumika katika mawaidha.
Kuigiza sehemu ya mawaidha ya babu huku akizingatia ishara za uso na mwili.

Je, vipengele vya lugha hutumiwaje kutoa mawaidha?

KLB Top Scholar Kiswahili Gredi ya 9 uk. 152-153
Maigizo ya mawaidha
Orodha ya vipengele vya lugha
Vifaa vya kidijitali

Kutambua vipengele vya lugha katika mawaidha Kujadili umuhimu wa vipengele vya lugha Kuigiza mawaidha kwa kuzingatia ishara za uso na mwili

Kusoma

Kusoma kwa Ufahamu - Kifungu cha Mjadala

Kufika mwisho wa funzo mwanafunzi aweze:
Mwisho wa funzo,
Kudondoa habari mahususi katika kifungu cha mjadala.
Kueleza maana ya msamiati na vifungu kama vilivyotumiwa katika kifungu cha mjadala.
Kuchanganua mitazamo katika kifungu cha mjadala.
Kufurahia kusoma kwa ufahamu ili kukuza uelewa wa habari.

Mwanafunzi aelekezwe:
Kutazama picha na kueleza mjadala unaoweza kuzuka kutokana na maneno ya wahusika.
Kusoma kifungu cha mjadala kuhusu matumizi ya kodi.
Kudondoa habari mahususi kutoka katika kifungu kwa kujibu maswali yanayofuata.
Kueleza maana ya msamiati kama ulivyotumika katika kifungu.

Je, unavutiwa na nini unaposoma kifungu cha ufahamu?

KLB Top Scholar Kiswahili Gredi ya 9 uk. 154-155
Picha
Kifungu cha mjadala
Maswali ya ufahamu

Kudondoa habari mahususi katika kifungu Kueleza maana ya msamiati Kujibu maswali ya ufahamu

Sarufi

Udogo na Ukubwa wa Nomino

Kufika mwisho wa funzo mwanafunzi aweze:
Mwisho wa funzo,
Kutambua nomino katika hali ya udogo.
Kutambua viambishi vya udogo katika nomino.
Kutumia nomino katika hali ya udogo ipasavyo katika sentensi.
Kuchangamkia matumizi ya nomino katika hali ya udogo.

Mwanafunzi aelekezwe:
Kutazama picha inayoonyesha hali ya udogo.
Kutambua nomino katika hali ya udogo zilizoko kwenye vibao.
Kutambua viambishi vya udogo katika majibu ya swali la kwanza.
Kuambatanisha nomino za hali ya wastani na za hali ya udogo.
Kukamilisha sentensi kwa kutumia hali ya udogo ya nomino kwenye mabano.

Je, ni maneno gani unayoyajua yaliyo katika hali ya udogo?

KLB Top Scholar Kiswahili Gredi ya 9 uk. 158-159
Picha
Vibao vya nomino
Chati ya kuambatanisha nomino

Kutambua nomino katika hali ya udogo Kutambua viambishi vya udogo Kukamilisha sentensi kwa kutumia hali ya udogo ya nomino

Kuandika

Insha za Kiuamilifu - Shajara

Kufika mwisho wa funzo mwanafunzi aweze:
Mwisho wa funzo,
Kujadili umuhimu wa shajara.
Kueleza aina za shajara.
Kutofautisha aina za shajara.
Kuchangamkia kutumia shajara katika maisha ya kila siku.

Mwanafunzi aelekezwe:
Kujadili na wenzake umuhimu wa shajara.
Kutafiti mtandaoni umuhimu wa shajara.
Kueleza aina za shajara kama vile shajara ya kibinafsi na shajara rasmi.
Kutafuta katika mtandao salama maelezo kuhusu aina za shajara.
Kujadili aina mbili za shajara huku akibainisha tofauti zake.

Je, unazingatia nini unapoandika shajara?

KLB Top Scholar Kiswahili Gredi ya 9 uk. 157
Vifaa vya kidijitali
Mifano ya shajara
Mtandao salama

Kujadili umuhimu wa shajara Kueleza aina za shajara Kutofautisha aina za shajara

Kusikiliza na Kuzungumza

Mawaidha

Kufika mwisho wa funzo mwanafunzi aweze:
Mwisho wa funzo,
Kujadili ishara za uso na mwili zilizotumika katika mawaidha.
Kutoa mawaidha kwa kutumia vipengele vya lugha na ishara zifaazo.
Kufurahia kutoa mawaidha kwa kutumia vipengele vya lugha na ishara zifaazo.

Mwanafunzi aelekezwe:
Kujadili ishara za uso na mwili zilizotumika katika sehemu ya mawaidha waliyoigiza.
Kutoa mawaidha kuhusu njia bora ambazo serikali ya kaunti inaweza kutumia pesa inazotoza wafanyabiashara na wanaoegesha magari mjini.
Kuwaomba wenzake kutoa maoni kuhusu jinsi alivyotumia vipengele vya lugha na ishara.

Je, ishara za mwili zina umuhimu gani katika kutoa mawaidha?

KLB Top Scholar Kiswahili Gredi ya 9 uk. 153
Jedwali la tathmini
Vifaa vya kidijitali

Kutoa mawaidha kwa kutumia vipengele vya lugha Kutumia ishara za uso na mwili katika mawaidha Kufanya tathmini ya mawaidha ya wenzake

Kusoma

Kusoma kwa Ufahamu - Kifungu cha Mjadala

Kufika mwisho wa funzo mwanafunzi aweze:
Mwisho wa funzo,
Kueleza maana ya msamiati na vifungu kama vilivyotumiwa katika kifungu cha mjadala.
Kuchanganua mitazamo katika kifungu cha mjadala.
Kueleza mtazamo wake kuhusu jambo linalojadiliwa katika kifungu.
Kufurahia kusoma kwa ufahamu ili kukuza uelewa wa habari.

Mwanafunzi aelekezwe:
Kueleza maana ya msamiati kama "ushuru", "hutoza", "kodi" kama ilivyotumika katika kifungu.
Kueleza maana ya methali "Mgala muue na haki umpe" kama ilivyotumiwa katika kifungu.
Kuchanganua mitazamo iliyoko katika kifungu kwa kuzingatia mfanano na tofauti za kimawazo kati ya wahusika.
Kueleza mtazamo wake kuhusu mjadala aliosoma.

Je, ni mitazamo ipi inajitokeza katika kifungu cha mjadala?

KLB Top Scholar Kiswahili Gredi ya 9 uk. 156
Orodha ya msamiati
Tafsiri ya methali
Chati ya mitazamo ya wahusika

Kueleza maana ya msamiati na methali Kuchanganua mitazamo katika kifungu Kueleza mtazamo wake kuhusu mjadala

Sarufi

Udogo na Ukubwa wa Nomino

Kufika mwisho wa funzo mwanafunzi aweze:
Mwisho wa funzo,
Kutambua nomino katika hali ya ukubwa.
Kutambua viambishi vya ukubwa katika nomino.
Kutumia nomino katika hali ya ukubwa ipasavyo katika sentensi.
Kuchangamkia matumizi ya nomino katika hali ya ukubwa.

Mwanafunzi aelekezwe:
Kutambua nomino katika hali ya ukubwa kutoka kwenye chati.
Kutambua viambishi vya ukubwa katika maneno kwenye swali la kwanza.
Kuambatanisha nomino za hali ya wastani na za hali ya ukubwa.
Kukamilisha sentensi kwa kutumia hali ya ukubwa wa nomino kwenye mabano.
Kuandika sentensi zilizotolewa katika hali ya ukubwa.

Je, ni maneno gani unayoyajua yaliyo katika hali ya ukubwa?

KLB Top Scholar Kiswahili Gredi ya 9 uk. 160-161
Chati ya nomino
Majedwali ya kuambatanisha nomino
Vifaa vya kidijitali

Kutambua nomino katika hali ya ukubwa Kutambua viambishi vya ukubwa Kukamilisha sentensi kwa kutumia hali ya ukubwa ya nomino

Kuandika

Insha za Kiuamilifu - Shajara

Kufika mwisho wa funzo mwanafunzi aweze:
Mwisho wa funzo,
Kutambua vipengele vya shajara.
Kuandika aina za shajara akizingatia vipengele vyake.
Kusahihisha makosa katika shajara.
Kujenga mazoea ya kuandika shajara.

Mwanafunzi aelekezwe:
Kusoma vielelezo vya shajara vilivyotolewa (shajara ya kibinafsi na shajara rasmi).
Kuandika shajara ya kibinafsi kuhusu mambo ambayo angependa kukumbuka kuhusu matukio ya siku mbalimbali za likizo.
Kuandika shajara rasmi kuhusu mambo anayonuia kufanya shuleni wiki inayofuata.
Kusomea wenzake shajara alizoandika ili apewe maoni.

Je, kuna tofauti gani kati ya shajara ya kibinafsi na shajara rasmi?

KLB Top Scholar Kiswahili Gredi ya 9 uk. 158
Vielelezo vya aina za shajara
Vifaa vya kidijitali

Kuandika shajara ya kibinafsi Kuandika shajara rasmi Kusomea wenzake shajara alizoandika

MAADILI YA KITAIFA

Kusikiliza na Kuzungumza

Kusikiliza kwa Kutathmini

Kufika mwisho wa funzo mwanafunzi aweze:
Mwisho wa funzo,
Kueleza maana ya kusikiliza kwa kutathmini.
Kutambua vipengele vya kusikiliza kwa kutathmini.
Kutathmini mazungumzo aliyosikiliza kwa kuzingatia vipengele vya usikilizaji wa kutathmini.
Kuchangamkia kusikiliza kwa kutathmini mazungumzo.

Mwanafunzi aelekezwe:
Kujadiliana na mwenzake kuhusu kinachoendelea katika picha.
Kutafuta kwenye kamusi maana ya tathmini.
Kueleza maana ya kusikiliza kwa kutathmini mazungumzo.
Kusikiliza wenzake wakisoma mazungumzo ya Wakio, Leboo na Ali yanayohusu kusikiliza kwa kutathmini.

Je, unazingatia nini ili kufanikisha kusikiliza kwa kutathmini?

KLB Top Scholar Kiswahili Gredi ya 9 uk. 162-163
Picha
Kamusi
Vifaa vya kidijitali

Kueleza maana ya kusikiliza kwa kutathmini Kutathmini mazungumzo aliyosikiliza Kueleza vipengele vya kusikiliza kwa kutathmini

Kusoma
Sarufi

Ufupisho
Usemi Halisi na Usemi wa Taarifa

Kufika mwisho wa funzo mwanafunzi aweze:
Mwisho wa funzo,
Kujadili vipengele vya kuzingatia katika ufupisho wa habari katika matini.
Kuandika ufupisho wa habari kwa kuzingatia vipengele vifaavyo.
Kufurahia kufupisha habari kwa usahihi katika miktadha mbalimbali.

Mwanafunzi aelekezwe:
Kujadili habari inayoonyeshwa katika picha iliyotolewa.
Kusoma kifungu cha habari kuhusu Michezo ya Olimpiki na Taifa la Azania.
Kujadili vipengele vya ufupisho wa habari katika matini akizingatia maelekezo ya ufupisho, wazo kuu katika kila aya, kudondosha mifano na maelezo ya ziada, mpangilio wenye muwala n.k.

Je, unadhani ni hoja gani zilizoondolewa ili kufupisha habari hii?

KLB Top Scholar Kiswahili Gredi ya 9 uk. 165
Picha
Kifungu cha habari
Orodha ya vipengele vya ufupisho
KLB Top Scholar Kiswahili Gredi ya 9 uk. 170
Sentensi za usemi halisi na usemi wa taarifa
Chati ya kanuni za kubadilisha usemi halisi kuwa usemi wa taarifa

Kujadili vipengele vya ufupisho wa habari Kubainisha wazo kuu katika kila aya Kujadili namna ya kufupisha habari

Kuandika

Kujibu Baruapepe

Kufika mwisho wa funzo mwanafunzi aweze:
Mwisho wa funzo,
Kujadili vipengele vya kuzingatia katika kujibu baruapepe.
Kutambua lugha inayofaa katika kujibu baruapepe.
Kujibu baruapepe kwa kuzingatia vipengele vifaavyo.
Kujenga mazoea ya kujibu baruapepe ipasavyo.

Mwanafunzi aelekezwe:
Kusoma baruapepe iliyotolewa kisha ajibu maswali yaliyotolewa.
Kujadili vipengele vya kuzingatia katika kujibu baruapepe kama anwani, tarehe, mada, salamu, ujumbe, matumizi ya lugha na hitimisho.
Kupata maoni kutoka kwa wenzake kuhusu vipengele vya baruapepe vinavyobainika katika baruapepe waliyosoma.

Je, ni mambo gani ya kuzingatia unapoandika baruapepe?

KLB Top Scholar Kiswahili Gredi ya 9 uk. 167
Mfano wa baruapepe
Vifaa vya kidijitali
Orodha ya vipengele vya baruapepe

Kutambua vipengele vya baruapepe Kujadili vipengele vya kujibu baruapepe Kutambua lugha inayofaa katika baruapepe

Kusikiliza na Kuzungumza

Kusikiliza kwa Kutathmini

Kufika mwisho wa funzo mwanafunzi aweze:
Mwisho wa funzo,
Kutambua vipengele vya kusikiliza kwa kutathmini.
Kufuatilia mazungumzo hatua kwa hatua.
Kutathmini mazungumzo aliyosikiliza.
Kuchangamkia kusikiliza kwa kutathmini mazungumzo.

Mwanafunzi aelekezwe:
Kusoma tena mazungumzo ya Wakio, Leboo na Ali akizingatia vitendo vilivyoelezwa (kutazama, kutikisa kichwa, kulichukua shavu).
Kujadili vipengele vya kuzingatia katika kusikiliza kwa kutathmini mazungumzo.
Kusikiliza kwa makini mazungumzo ya mwalimu au yaliyorekodiwa katika kifaa cha kidijitali.
Kutathmini mazungumzo aliyosikiliza akizingatia vipengele vya kusikiliza kwa kutathmini.

Je, ishara za mwili huchangia vipi katika kusikiliza kwa kutathmini?

KLB Top Scholar Kiswahili Gredi ya 9 uk. 164
Vifaa vya kidijitali
Mazungumzo yaliyorekodiwa
Orodha ya vipengele vya kusikiliza kwa kutathmini

Kutambua vipengele vya kusikiliza kwa kutathmini Kufuatilia mazungumzo hatua kwa hatua Kutathmini mazungumzo aliyosikiliza

Kusoma

Ufupisho

Kufika mwisho wa funzo mwanafunzi aweze:
Mwisho wa funzo,
Kuandika ufupisho wa habari kwa kuzingatia vipengele vifaavyo.
Kusahihisha makosa katika ufupisho wa habari.
Kufurahia kufupisha habari kwa usahihi katika miktadha mbalimbali.

Mwanafunzi aelekezwe:
Kusoma tena kifungu cha habari kuhusu Michezo ya Olimpiki na Taifa la Azania.
Kuandika sentensi moja kuhusu ujumbe muhimu unaopatikana katika kila aya.
Kuandika ufupisho wa habari kwa kuunganisha sentensi hizo kuunda aya moja akizingatia vipengele vya ufupisho.
Kuwasomea wenzake ufupisho wake ili wampe maoni yao.

Una nafasi ndogo ya kuandika ufupisho, utafanyaje?

KLB Top Scholar Kiswahili Gredi ya 9 uk. 166
Kifungu cha habari
Vifaa vya kidijitali

Kuandika ufupisho wa habari Kutumia vipengele vya ufupisho Kurekebisha makosa katika ufupisho

Sarufi

Usemi Halisi na Usemi wa Taarifa

Kufika mwisho wa funzo mwanafunzi aweze:
Mwisho wa funzo,
Kubadilisha usemi halisi kuwa usemi wa taarifa na kinyume chake.
Kutumia usemi halisi na usemi wa taarifa ipasavyo katika matini.
Kuchangamkia matumizi ya usemi halisi na usemi wa taarifa katika mawasiliano ya kila siku.

Mwanafunzi aelekezwe:
Kubadilisha sentensi zilizoandikwa katika usemi wa taarifa ziwe katika usemi halisi.
Kutumia usemi halisi na usemi wa taarifa ipasavyo kutunga kifungu kuhusu maadili ya kitaifa.
Kumweleza mwenzake kifungu alichotunga ili ampe maoni.

Unazingatia nini unapoandika usemi halisi? Unazingatia nini unapoandika usemi wa taarifa?

KLB Top Scholar Kiswahili Gredi ya 9 uk. 171-172
Orodha ya mabadiliko ya usemi halisi kuwa usemi wa taarifa
Vifaa vya kidijitali

Kubadilisha sentensi zilizoandikwa katika usemi wa taarifa ziwe katika usemi halisi Kutunga kifungu kwa kutumia usemi halisi na usemi wa taarifa Kuandika usemi halisi na usemi wa taarifa kwa usahihi

Kuandika

Kujibu Baruapepe

Kufika mwisho wa funzo mwanafunzi aweze:
Mwisho wa funzo,
Kujadili maana ya baruapepe ya kujibu.
Kutambua hatua za kujibu baruapepe.
Kujibu baruapepe kwa kuzingatia vipengele vifaavyo.
Kujenga mazoea ya kujibu baruapepe ipasavyo.

Mwanafunzi aelekezwe:
Kusoma baruapepe iliyotolewa kuhusu usalama katika eneo la Kolo.
Kujadili na kuandaa vidokezo vya kujibu baruapepe ya Mathias Mwamba.
Kuandika baruapepe ya kumjibu Mathias Mwamba akizingatia vipengele vya kujibu baruapepe aliyojifunza.
Kujaza jedwali la tathmini ili kutathmini baruapepe aliyoandika.

Je, ni mambo gani ya kuzingatia katika kujibu baruapepe?

KLB Top Scholar Kiswahili Gredi ya 9 uk. 168-169
Mfano wa baruapepe ya kujibu
Jedwali la tathmini
Vifaa vya kidijitali

Kuandika baruapepe ya kujibu Kutumia vipengele vya kujibu baruapepe Kutathmini baruapepe aliyoandika